Prawo spadkowe

Regulacje dotyczące prawa spadkowego są wyjątkowe na tle innych. Ogół praw i obowiązków zmarłego zostaje w całości przekazany spadkobiercy - takie działanie nazywamy sukcesją uniwersalną, która w przypadku osób fizycznych ma miejsce wyłącznie w ramach prawa spadkowego. 

Zwykle mamy do czynienia z sytuacją, kiedy spadkobierców jest jednak więcej, niż tylko jeden. Jak wtedy dochodzi do podziału spadku? Możemy wyznaczyć dwie kategorie.

Testament

Przede wszystkim pod uwagę brany jest testament

Dopiero w określonych przypadkach możemy powoływać się na ustawę. Taka konieczność istnieje wtedy, gdy spadkodawca nie sporządził testamentu, jest on nieważny, lub w swoich zapisach nie wyczerpuje on całego majątku spadkodawcy. W ostatnim przypadku testament oczywiście dalej obowiązuje, ale za to do pozostałej, nieuregulowanej części stosujemy przepisy Kodeksu.

 Wola zmarłego pełni jednak kluczową rolę, dlatego jeżeli nawet zdarzy się sytuacja, że testament zostanie ujawniony po kilku latach - na tej podstawie możliwa jest zmiana orzeczenia sądu o stwierdzenie nabycia spadku. Warunkiem jest rozpoczęcie postępowania w ciągu roku od odnalezienia dokumentu.

Aby testament był ważny, nie trzeba spełniać wielu skomplikowanych wymogów. Należy zwrócić uwagę na dwie rzeczy. Cytując wprost z Kodeksu Cywilnego: "Spadkodawca może sporządzić testament w ten sposób, że napisze go w całości pismem ręcznym, podpisze i opatrzy datą.", przy czym sama data nie jest niezbędna, o ile nie jest problemem ustalenie zdolności spadkodawcy, treści dokumentu czy kolejności dokumentów. 

Sporządzenie testamentu jest możliwe także w formie ustnej, w obecności dwóch świadków oraz wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego. Sporządza się wtedy protokół, który musi zostać podpisany przez wszystkich zgromadzonych. 

Te dwa sposoby to tzw. formy testamentu zwykłego. Istnieją także formy szczególne, ale dopuszczalne są one wyłącznie w ramach określonych w Kodeksie Cywilnym. 



Kodeks cywilny

Kodeks cywilny wyznacza kilka kręgów dziedziczenia, które wskazują kto zostaje powołany do dziedziczenia i jakie są udziały poszczególnych spadkobierców.

A co zrobić, kiedy już wiemy, że zostaliśmy powołani do dziedziczenia? 

Przede wszystkim, osobę która odrzuci spadek traktuje się tak, jakby nigdy nie dożyła ona otwarcia spadku. Z tego względu obowiązuje ustawowa kolejność dziedziczenia. Oznacza to, że nawet jeśli sami odrzucimy spadek, a posiadamy dzieci, to właśnie one zostaną powołane do dziedziczenia. Należy wtedy złożyć jeszcze raz, osobne oświadczenie o odrzuceniu spadku. A tak się składa, że nie tak dawno mogliśmy zaobserwować pewne zmiany w prawie dotyczące właśnie tej kwestii.